Nie byłoby Ciechocinka, gdyby nie potrzeba soli, niezbędnej w każdej kuchni. Po I rozbiorze Polski kopalnie w Wieliczce i Bochni znalazły się w zaborze austriackim. W kraju brakowało soli, która zdrożała. Przypomniano sobie wtedy o solankach w Słońsku. Sejm 5 marca 1791 r. podjął specjalną uchwałę solną. Przystąpiono do wierceń poszukiwawczych. Śmiałe plany pokrzyżowała katastrofa rozbiorów. Kujawy znalazły się w granicach Prus. Poszukiwania kontynuował światowej sławy przyrodnik Aleksander von Humboldt. Jednak czasy były burzliwe. Solankonośne tereny przechodziły z rąk do rąk. W czasach Księstwa Warszawskiego otrzymał je na własność książę Nicolas Jean Soult, faworyt Napoleona. W 1815 r. przejęła je Rosja. Wznowieniu pomysłu eksploatacji złóż ciechocińskich sprzyjała polityka ekonomiczna księcia Franciszka Ksawerego Druckiego-Lubeckiego, ministra skarbu Królestwa Polskiego. Gospodarka solna miała uzdrowić krajowy skarb. Koncepcja zyskała przychylność namiestnika Królestwa Polskiego Józefa Zajączka. Do współpracy z rządowymi instytucjami dołączył doświadczony przedsiębiorca Konstanty Leon Wolicki. 20 maja 1823 r. nabył dobra ciechocińskie ze źródłami solankowymi. Zamierzał przekazać je skarbowi państwa na warunkach udziału w przyszłych dochodach ze sprzedaży soli. 10 czerwca 1824 r. Drucki-Lubecki zawarł kontrakt z Wolickim „o budowę i urządzenie zakładu warzelni soli w Ciechocinku” oraz o „warzenie soli z wody słonej ze źródeł w Ciechocinku i Słońsku i jej wysyłce”. Spełniało się marzenie Stanisława Staszica, aby zapewnić Polsce sól. Inwestycję rozpoczęto się w 1824 r. Według projektu Jana Jakuba Graffa wzniesiono dwie tężnie (trzecia powstała w 1859 r.). Warzelnia była zdolna produkować 100 tysięcy berlińskich cetnarów soli. 21 października 1832 r. uruchomiono zakład i warzenie solanki trwa do dzisiaj. Ciechocinek stał się znaczącym producentem soli jadalnej aż do 1956 r., kiedy uruchomiono kopalnię soli kamiennej w Kłodawie.
Aldona Nocna
