Nowe obowiązki ustawowe dla organizatorów turystyki, kolejny filar zabezpieczeń finansowych dla klientów, dobre wyniki sprzedaży i stabilna sytuacja finansowa branży – to przesłanki świadczące o tym, że sezon letni 2017 będzie dla turystów bezpieczny pod względem finansowym.
Lato 2017
Zapowiada się wyjątkowo dobrze zarówno dla organizatorów turystyki, jak też dla ich klientów. Jak wynika z danych pochodzących z systemu rezerwacyjnego MerlinX, skumulowana sprzedaż oferty letniej jest o 30,1 proc. wyższa niż w tym samym okresie rok temu. Miniony tydzień przyniósł wzrost liczby klientów o 20,4 proc. w porównaniu z rokiem ubiegłym.
Dobre wyniki sprzedaży idą w parze ze stabilną kondycją finansową organizatorów turystyki. Jak wynika z danych zebranych przez firmę TravelData, w 2016 r. przychody z imprez turystycznych wzrosły o 5,4 proc. i wyniosły 5 183,4 mln zł. Liczba klientów wzrosła do 1 999 tys. (wzrost o 1,5 proc.), zysk netto wyniósł 147,7 mln zł (o 28 proc. więcej), zaś fundusze własne – 530,6 mln (18,4 proc. wzrost). Większość biur podlegających ocenie ratingowej TravelData odnotowało pozytywne wyniki w 2016 r., a znaczna część poprawiła swoją ocenę i prognozy na przyszłość.
Nadchodzące lato to pierwszy sezon turystyczny, podczas którego klienci polskich organizatorów turystyki będą objęci dodatkową ochroną na wypadek niewypłacalności, nieograniczoną żadną górną kwotą. Dotychczasowe zabezpieczenia w postaci gwarancji ubezpieczeniowych bądź bankowych, opiewające na konkretną sumę wyliczaną na podstawie obrotów, zostały uzupełnione przez Turystyczny Fundusz Gwarancyjny. W razie niewypłacalności organizatora turystyki, wypłaty z funduszu pokryją więc wszystkie zobowiązania wobec klientów.
Prawo
Ustawa z dnia 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o usługach turystycznych oraz ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych zobowiązuje organizatorów turystyki do odprowadzania składek do TFG od każdej umowy o imprezę turystyczną podpisywaną z klientem. W zależności od rodzaju imprezy składki te wynoszą 15, 13, 10 bądź 0 zł.
– Ochrona przysługuje klientom legalnie działających organizatorów turystyki, dopełniających wszystkich ustawowych obowiązków. Należy więc sprawdzić w urzędzie marszałkowskim bądź na stronie Ministerstwa Sportu i Turystyki czy nasz organizator posiada wpis do Rejestru Organizatorów i Pośredników Turystycznych i czy na umowie o imprezę turystyczną wyróżniono składkę na Turystyczny Fundusz Gwarancyjny (TFG) – podkreśliła Izabela Stelmańska, zastępca dyrektora Departamentu Kultury, Promocji i Turystyki w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Mazowieckiego w Warszawie.
TFG – bezpieczny wypoczynek
Fundusz dysponuje dziś około 11 mln zł na potencjalne wypłaty odszkodowań dla klientów w ramach II filaru zabezpieczeń na wypadek niewypłacalności biura podróży. Organizatorzy turystyki wpłacają co miesiąc około 2–3 mln zł do funduszu. Obecnie około 3350 przedsiębiorców miesięcznie składa deklaracje do TFG, zaś około 30 proc. organizatorów turystyki płaci niezerową składkę. Fundusz przewiduje, że w lecie odsetek ten wzrośnie do ponad 50 proc. (więcej będzie wyjazdów zagranicznych). Liczba organizatorów dokonujących wpłat będzie wynosiła około 1850.
TFG oznacza również znaczną poprawę sytuacji klientów wybierających wypoczynek w kraju. Z danych CBOS wynika, że w 2017 r. na wakacje w Polsce zamierza wybrać się łącznie 84 proc. osób planujących w tym roku wyjazdy z co najmniej jednym noclegiem, czyli 49 proc. ogółu dorosłych Polaków. Ta grupa również będzie objęta zabezpieczeniem w ramach TFG, jeśli zdecyduje się na zakup imprezy turystycznej u organizatora turystyki. Klienci ci nie poniosą żadnych kosztów dodatkowej ochrony, ponieważ organizatorzy turystyki krajowej objęci są składką na fundusz w wysokości 0 zł. (Zerową składkę płacą również organizatorzy wyjazdów do krajów mających lądową granicę z Rzecząpospolitą Polską, a w przypadku Federacji Rosyjskiej w obrębie obszaru obwodu kaliningradzkiego).
Co nowego?
Wkrótce klienci wyjeżdżający na wakacje zyskają również szereg innych ustawowych praw jeszcze lepiej zabezpieczających ich interesy. Niedługo do sejmu trafi projekt ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych, który ma zapewnić wdrożenie do polskiego prawa Dyrektywy 2015/2302/EU. Obecnie jest on na etapie konsultacji międzyresortowych.
Nowe prawo ma dostosować poziom ochrony konsumenta do zmieniających się realiów rynkowych oraz uporządkować niektóre budzące wątpliwości kwestie związane z odpowiedzialnością wobec klienta. W nowej ustawie wprowadzono pojęcie powiązanych usług turystycznych, czyli „połączenia co najmniej dwóch różnych rodzajów usług turystycznych nabytych na potrzeby tej samej podróży lub wakacji, objęte odrębnymi umowami z dostawcami poszczególnych usług turystycznych.” Rozszerzy to finansową ochronę klienta również o tzw. pakiety dynamiczne, sprzedawane np. przez internet.
Obecnie, gdy klient kupuje np. bilet za pośrednictwem strony internetowej przewoźnika i jednocześnie na tej samej stronie oferowane jest mu pośrednictwo w rezerwacji hotelu, to nie jest chroniony na wypadek niewypłacalności usługodawcy. Taka sytuacja tworzy nierównowagę na rynku, ponieważ inaczej traktowane są w świetle prawa usługi o zbliżonym charakterze. Nowa ustawa ma to zmienić i objąć ochroną finansową również tego typu transakcje.
Projekt ustawy doprecyzowuje również odpowiedzialności pośrednika w razie niewypłacalności usługodawcy, wprowadza obowiązek informacyjny wobec klienta dotyczący zakresu ochrony finansowej, określa 8 proc. progu wzrostu ceny, po przekroczeniu którego klient może zrezygnować z imprezy. Wprowadza też przepis określający odpowiedzialności pośrednika za błędy w rezerwacji oraz stanowi, że organizator ma służyć pomocą klientowi w razie trudności podczas wyjazdu.
Po zakończeniu konsultacji międzyresortowych projektu ustawy, projekt będzie skierowany do zaopiniowania do Komitetu Rady Ministrów do Spraw Cyfryzacji, następnie trafi do Komitetu do Spraw Europejskich, Stałego Komitetu Rady Ministrów, Komisji Prawniczej, Rady Ministrów. Kolejny etap to prace w sejmie. Ustawa powinna wejść w życie nie później niż 1 lutego 2018 r.
