Kresy są nierozerwalnie związane z historią Polski. Nie dziwi więc, że w zachodniej Ukrainie możemy co rusz natknąć się na świadectwa polskiej kultury. Jednym z nich jest zamek w Podhorcach, znany także jako Wersal Wschodu.
Znajdujący się ok. 90 km od Lwowa zamek wzniesiony został w 1640 r. z polecenia Stanisława Koniecpolskiego. Budowla była rozbudową starego grodu Podhoreckich.
Pomysł i zaprojektowanie kompleksu przypisuje się Andrzejowi del Aquie, Constantinowi Tencalli lub, co najbardziej prawdopodobne, Guillaume’owi Le Vasseurowi de Beauplanowi, francuskiemu inżynierowi służącemu u boku hetmana Koniecpolskiego.
Po śmierci wnuka Koniecpolskiego, posiadłość przeszła w ręce rodziny Sobieskich. Był to okres największego rozwoju zamku. Jan III Sobieski urządzał w nim bale, uczty i polowania. Po jego śmierci zamek został kupiony przez Wacława Rzewuskiego, który zamieszkał z nim z żoną i córkami. Na zamku powstała także drukarnia i browar.
Podczas zaborów Rzewuski trafił do niewoli i został zesłany wraz z synem do Kaługi. Wydostał się z niej w styczniu 1773 r. Gdy wrócił, zastał zamek splądrowany przez siły austriackie. Okazało się, że Austriacy organizowali 3 licytacje włości. Wszystkie kosztowności zostały wyprzedane, a zamek stracił swoje oryginalne miedziane pokrycie dachowe. Restauracji doczekał się dopiero w 1865 r., kiedy jej właścicielem został Władysław Hieronim Sanguszko. Zamek odzyskiwał powoli swój blask aż do momentu I wojny światowej.
W wyniku walk zamek zaczął bardziej przypominać ruinę niż dwór. Zarówno podczas I i II wojny światowej, przechodził z rąk do rąk. Maszerujące armie nie były specjalnie przejęte dbaniem o wystrój. Kompleks najbardziej ucierpiał za sprawą Armii Czerwonej. Zdewastowane zostało wszystko. Nie przetrwały nawet drzwi, które wyrwano z zawiasów.
W 2008 r. World Monuments Fund umieścił zamek na liście World Monuments Watch, liście 100 cennych światowych zabytków zagrożonych bezpowrotnym wyginięciem. W 2010 r. do zwiedzania został dopuszczony dziedziniec zamkowy. Wnętrza zamku udostępniono turystom w 2018 r. Ściany zostały pomalowane na biało. Powieszono także fotokopie starych obrazów znajdujących się niegdyś w zamku. Zwiedzanie zamku kosztuje 60 hrywien (ok. 8 zł).
źródło: WP
foto: Shutterstock
