Jerozolima to miasto święte dla islamu, chrześcijaństwa i judaizmu. Jest jednym z najstarszych, stale zamieszkiwanych miast na świecie. Wykopaliska archeologiczne wskazują, że historia miasta sięga 5000 lat wstecz. Wśród 220 zabytków historycznych Jerozolimy wyróżniają się wybitne dzieła architektury z VII w. n.e. – meczet Al-Aksa oraz Kopuła na Skale. Znajduje się tu również Bazylika Grobu Świętego z miejscem pochówku Chrystusa.
W swoich dziejach miasto były znane pod różnymi nazwami: Uru Salim, Jebus, Aelia Capitolina, Miasto, Bayt ul-Maqdis oraz Al-Quds. Najważniejsze miejsca Jerozolimy i jej długa historia dają wyjątkowe świadectwo zaginionych cywilizacji z epoki brązu i żelaza, jak również z okresów hellenistycznego, rzymskiego, bizantyjskiego, wypraw krzyżowych, kalifatów Umajjadów, Abbasydów, Fatymidów oraz Ajjubidów, a także z czasów Mameluków i Osmanów.
Stara część Jerozolimy oraz jej mury to jedno z najlepiej zachowanych na świecie średniowiecznych miast islamskich. Dzieli się ona na cztery główne dzielnice: muzułmańską, chrześcijańską, ormiańską i żydowską. Stare Miasto było domem dla wielu różnych kultur, co znajduje swoje odzwierciedlenie w jego architekturze i planie urbanistycznym, a także w świętych budynkach, ulicach, rynkach i osiedlach mieszkalnych.
W 1982 r., na wniosek Haszymidzkiego Królestwa Jordanii, Jerozolima została wpisana na Listę Dziedzictwa Zagrożonego UNESCO.
Trzeba zobaczyć
Meczet Al-Aksa (Al-Masjid Al-Aqsa)
W skład kompleksu tego wspaniałego meczetu, znanego też jako al-Haram ash-Sharif (Szlachetne Sanktuarium), wchodzi również Kopuła na Skale. Meczet Al-Aksa to trzecie najświętsze miejsce dla muzułmanów, po sanktuarium Kaaba w Mekce oraz Meczecie Proroka w Medynie, położonych w Arabii Saudyjskiej. Ten wypełniony rzędami kolumnad i ogrodami kompleks zajmuje obszar 140 900 m², czyli ponad 1/5 Starego Miasta. Sam meczet posiada srebrną kopułę i został wybudowany jako miejsce kultu religijnego tuż obok Kopuły na Skale. Pierwotnie wzniesiony w latach 709-715 n.e. przez kalifa Walida ibn Abd al-Malika. Był odbudowywany co najmniej sześć razy, a jego obecna forma zachowała niewiele śladów dawnej świątyni.
Kopuła na Skale (Kubbat as-Sachra)
Usytuowana w dzielnicy muzułmańskiej Starego Miasta, upamiętnia ona miejsce, z którego prorok Mahomet wstąpił do nieba po cudownej nocnej podróży z Mekki do Jerozolimy, które to wydarzenia znane są jako Isra (podróż) oraz Miradż (wniebowstąpienie). Jest to również najstarsza i najpiękniejsza muzułmańska świątynia na świecie. Meczet ten został zbudowany pod koniec VII w. przez umajjadzkiego kalifa Abd al-Malika ibn Marwana. Posiada ośmiokątny kształt oraz imponującą, pokrytą złotem kopułę.
Bazylika Grobu Świętego
Kościół ten jest najświętszym sanktuarium dla chrześcijan z całego świata, ponieważ chroni uświęcone miejsce śmierci i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Jest on umiejscowiony w dzielnicy chrześcijańskiej Starego Miasta i został, w pierwotnej swej formie, wzniesiony w IV w. przez Helenę, matkę cesarza Konstantyna, w miejscu pogańskiej świątyni zbudowanej w okresie rzymskim. Świątynia była również wielokrotnie odbudowywana, a swój obecny XII-wieczny kształt zawdzięcza krzyżowcom. Znajduje się w niej pięć ostatnich stacji Drogi Krzyżowej oraz Kaplica Golgoty, gdzie Jezus został ukrzyżowany, a także sam Grób Święty – miejsce pochowania Jezusa. Jest tam również Kaplica św. Marii Magdaleny, upamiętniająca miejsce ukazania Chrystusa zmartwychwstałego.
Grób w Ogrodzie
Grób w Ogrodzie znajduje się za murami Jerozolimy, w pobliżu Bramy Damasceńskiej. Jego prostota, piękno i spokojna atmosfera sprawiają, że jest on ulubionym miejscem modlitwy i medytacji.
Niektórym chrześcijanom modlitwa w pobliżu wyciosanego w skale grobu pomaga na nowo przeżyć ukrzyżowanie i zmartwychwstanie, ponieważ miejsce to jasno przypomina, jak w czasach Jezusa musiała wyglądać śmierć na krzyżu i pochówek.
Via Dolorosa (Droga Krzyżowa)
Jest to droga, którą – według tradycji – pokonał skazany na śmierć Jezus, niosąc krzyż na Golgotę. Drogę tę upamiętnia czternaście stacji: dwie z nich umieszczone są na terenie twierdzy, siedem na ulicach Jerozolimy, a ostatnie pięć w Bazylice Grobu Pańskiego.
Góra Oliwna
Góra Oliwna znajduje się na wschód od Jerozolimy, za Doliną Cedronu. Ze wzniesienia rozciąga się wspaniały widok na Stare Miasto, a także piękna panorama sięgająca aż do Morza Martwego oraz gór Moabu na wschodzie. Góra Oliwna jest miejscem pięknych zachodów słońca, ale przede wszystkim kojarzona jest z najważniejszymi wydarzeniami z życia Jezusa. To właśnie tutaj człowiek, którego chrześcijanie uznają za Syna Bożego, wstąpił do Nieba (miejsce to upamiętnia Kaplica Wniebowstąpienia), przepowiedział zniszczenie Jerozolimy, uczył apostołów Modlitwy Pańskiej (Ojcze nasz), a także płakał nad Jerozolimą w drodze do Świętego Miasta w Niedzielę Palmową (Kaplica Dominus Flevit). Cerkiew św. Marii Magdaleny, z jej charakterystycznymi cebulastymi kopułami wież, jest prawdopodobnie najbardziej rzucającym się w oczy elementem góry.
Ogród Oliwny (Bazylika Wszystkich Narodów)
Bazylika Wszystkich Narodów, umiejscowiona u podnóża Góry Oliwnej, została pierwotnie wzniesiona przez Bizantyjczyków w 379 r. n.e. w miejscu uświęconym przez modlitwę i konanie Jezusa. Obecna świątynia, wybudowana w latach 1919-1924, uznawana jest za jeden z najpiękniejszych kościołów w Jerozolimie. Nazywana jest Bazyliką Wszystkich Narodów, ponieważ do jej powstania przyczyniło się 16 państw. Dzisiaj Ogród Oliwny jest miejscem, gdzie rosną jedne z najstarszych drzew oliwnych na świecie i wygląda tak samo, jak ponad 2000 lat temu. Ogród ten był dla Jezusa jednym z ulubionych miejsc odosobnienia i modlitwy, w którym spędził też swą ostatnią noc.
Dolina Cedronu
Dolina Cedronu oddziela Górę Oliwną od Jerozolimy. Jezus wielokrotnie przekraczał tę dolinę, także w wieczór Wielkiego Czwartku, gdy zmierzał ze swoimi uczniami do Ogrodu Oliwnego. W Dolinie Cedronu znajdują się starożytne grobowce Absaloma, Jozafata i świętego Zachariasza. Dolinę wypełniają groby chrześcijan, muzułmanów i żydów, ponieważ jest ona ściśle kojarzona z Dniem Sądu.
Kościół grobu Najświętszej Maryi Panny
Zgodnie z tradycją, Dziewica Maryja zmarła w Jerozolimie i została pochowana w Dolinie Cedronu. Pragnąc oznaczyć miejsce grobu Maryi oraz jej wniebowzięcia, krzyżowcy wznieśli obecny kościół na ruinach bizantyjskiej bazyliki.
Al-Ajzarija (Betania)
Betania, położona trzy kilometry na wschód od Jerozolimy, na wschodnim zboczu Góry Oliwnej, była miejscem, skąd pochodzili ukochani przez Jezusa Łazarz oraz jego dwie siostry – Maria i Marta. To właśnie tam Jezus dokonał wielkiego cudu wskrzeszenia Łazarza.
